Βλέποντας λοιπὸν τὸ σπήλαιο στὸ ὁποῖον ἐγεννήθη ὁ Δεσπότης, φέρε στὸν νοῦ σου τὸν σκοτεινὸν καὶ ὑπόγειον βίο τῶν ἀνθρώπων, στὸν ὁποῖον ἔρχεται αὐτὸς ποὺ φανερώνεται στοὺς «ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένους». Καὶ περιτυλίσσεται σφιχτὰ μὲ σπάργανα αὐτὸς ποὺ ἔχει φορέσει τὰ δεσμὰ τῶν ἰδικῶν μας ἁμαρτιῶν. Ἡ δὲ φάτνη εἶναι ὁ σταῦλος τῶν ἀλόγων ζώων. Σ᾿ αὐτὴν γεννᾶται ὁ Λόγος, ὥστε νὰ «γνωρίσῃ ὁ βοῦς τὸν κτησάμενον (τὸν ἰδιοκτήτην του) καὶ ὄνος τὴν φάτνην τοῦ κυρίου αὐτοῦ». Βοῦς εἶναι αὐτὸς ποὺ εὑρίσκεται στὸν ζυγὸν τοῦ Νόμου, καὶ ὄνος τὸ ἀχθοφόρον ζῶο ποὺ εἶναι φορτωμένο μὲ τὴν ἁμαρτία τῆς εἰδωλολατρίας. Ἀλλὰ ἡ κατάλληλος γιὰ τὰ ἄλογα τροφὴ καὶ ζωὴ εἶναι τὸ χόρτο.
«Ὁ ἑξανατέλλων χόρτον τοῖς κτήνεσι», λέγει ὁ Προφήτης. Ἐνῶ τὸ λογικὸν ζῶον τρέφεται μὲ ἄρτον. Γι᾿ αὐτὸ λοιπὸν «ὁ ἐξ οὐρανοῦ καταβὰς ἄρτος τῆς ζωῆς», τοποθετεῖται στὴν φάτνη, ποὺ εἶναι ἡ ἑστία τῶν ἀλόγων ζώων, ὥστε καὶ τὰ ἄλογα νὰ γευθοῦν τὴν λογικὴν τροφή, καὶ νὰ γίνουν ἔλλογα. Μεσιτεύει λοιπὸν στὴν φάτνη μεταξύ του βοὸς καὶ τοῦ ὄνου ὁ Κύριος καὶ τῶν δύο, «ἵνα τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, τοὺς δύο κτίσῃ ἐν ἐαυτῷ εἰς ἕναν καινὸν ἄνθρωπον», ἐλευθερώνοντας τὸν ἕνα ἀπὸ τὸν βαρὺ ζυγὸ τοῦ Νόμου καὶ ἀπαλλάσσοντας τὸν ἄλλον ἀπὸ τὸ φορτίον τῆς εἰδωλολατρίας. Ἀλλὰ ἂς ὑψώσωμε τὸ βλέμμα στὰ οὐράνια θαύματα. Κοίτα, δὲν μᾶς εὐαγγελίζονται μόνο Προφῆτες καὶ ἄγγελοι αὐτὴν τὴν χαράν, ἀλλὰ καὶ οἱ οὐρανοὶ ἀνακηρύττουν μὲ τὰ ἰδικὰ τοὺς θαύματα τὴν δόξαν τοῦ Εὐαγγελίου. Ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Ἰούδα ἀνέτειλεν ὁ Χριστός μας, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος, ἀλλὰ οἱ Ἰουδαῖοι δὲν φωτίζονται ἀπὸ τὴν ἀνατολή του. Καὶ οἱ μάγοι, ἐνῶ εἶναι ἄσχετοι μὲ τὶς διαθῆκες τῆς ἐπαγγελίας καὶ ξένοι ἀπὸ τὴν εὐλογία τῶν πατέρων, προηγοῦνται ὅμως στὴν γνώση ἀπὸ τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαό. Καὶ τὸν οὐράνιον ἀστέρα ἀνεγνώρισαν, καὶ τὸν Βασιλέα ποὺ ἐγεννήθη στὸ σπήλαιο δὲν ἠγνόησαν. Ἐκεῖνοι τοῦ φέρουν δῶρα, αὐτοὶ τὸν ἐπιβουλεύονται. Ἐκεῖνοι τὸν προσκυνοῦν, αὐτοὶ τὸν καταδιώκουν. Ἐκεῖνοι εὑρίσκουν τὸν ζητούμενον καὶ χαίρονται, αὐτοὶ μὲ τὴν γέννηση τοῦ προσδοκωμένου ταράττονται. «Ἰδόντες», λέγει, «οἱ Μάγοι τὸν ἀστέρα ἐπὶ τοῦ τόπου οὗ ἦν τὸ παιδίον, ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα. Ἡρώδης δὲ ἀκούσας τὸν λόγον ἐταράχθη καὶ πάσα Ἱεροσόλυμα μετ᾿ αὐτοῦ». Οἱ μάγοι τοῦ προσφέρουν λίβανον ὡς Θεὸν καὶ τιμοῦν τὸ βασιλικὸν ἀξίωμα μὲ τὸν χρυσόν, καὶ μὲ κάποιαν προφητικὴν χάρη δηλώνουν τὴν οἰκονομία τοῦ Πάθους μὲ τὴν σμύρνα. Ἐνῶ οἱ ἄλλοι καταδικάζουν σὲ ἐξόντωσιν ὅλα τὰ νήπια της περιοχῆς, πράγμα ποὺ θεωρῶ ὅτι τοὺς ἐνοχοποιεῖ ὄχι μόνο γιὰ σκληρότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἐσχάτην ἀνοησία. Τί νόημα ἔχει δηλαδὴ ἡ παιδοκτονία; Καὶ γιὰ ποῖον σκοπὸν ἐτόλμησαν οἱ μιαιφόνοι αὐτὸ τὸ ἀνοσιούργημα; Ἐπειδή, λέγει, ἕνα νέο θαυμαστὸν φαινόμενο τοῦ οὐρανοῦ ἐμήνυσε στοὺς Μάγους τὴν ἀνάδειξη τοῦ Βασιλέως.
